تمام تکنیسینهای برق و صنعتگران بارها تجربه خواندن علائم اختصاری سیم و کابل را داشتهاند. این حروف و علائم هر یک به ویژگیهای خاصی از انواع سیم و کابل اشاره دارد. از آنجا انواع مختلفی از سیم و کابل آلومینیوم و مسی در بازار موجود است، خرید باید متناسب با نیاز شما انجام شود. در اینجا قصد داریم شما را با حروف اختصاری سیم و کابل آشنا کنیم تا در زمان انتخاب و نصب این محصولات دچار اشتباه نشوید.
علائم اختصاری روی سیم و برق نشان دهنده چیست؟
انواع مختلف سیم و کابل دارای عایقهای مختلف، با نوع زره متفاوت، اندازهها و ضخامتهای گوناگون در بازار موجود است. بر روی هر یک از این محصولات نیز علائم و حروفی درج می شود که نشاندهنده ساختار، ویژگیها و مشخصات هر یک از محصولات است.
خرید و نصب اشتباه یک سیم یا کابل بعدها مشکلات زیادی را در سیستم برقکشی ساختمان ایجاد میکند. برای مثال شما نمیتوانید به جای کابل برق قدرت از یک کابل تلفن دو زوج استفاده کنید یا به جای کابل فیبر نوری، کابل کواکسیال را به کار ببرید. استفاده اشتباه از سیم و کابلها باعث بروز اختلال در سیستم برق کشی میشود و باید هزینه زیادی را برای تعمیر و بازسازی کابلها و سیمها پرداخت کنید.
علامت اختصاری سیم و کابل چه کاربردی دارد؟
سازندگان سیم و کابل برای اینکه مشتریان زمان خرید سیم و کابل بدانند دقیقا باید چه محصولی را خریداری و در زمان نصب از کدام یک استفاده کنند، علائم و حروف اختصاری سیم و کابل را روی آنها به کار میبرند.
در مورد این علامتها چند نکته حائز اهمیت است:
- این علامتها برای همه کشورهای دنیا مفهوم و معنای یکسانی ندارد. ممکن است سیم و کابل خارجی با علامتهای دیگری مشخص شده باشند که با آنچه در ایران وجود دارد، متفاوت است.
- در سیم و کابلهای تولید داخل بسیاری از علائم به ظاهر شبیه به همدیگر هستند اما ممکن است مفهوم متفاوتی داشته باشند. بنابراین باید به طور کامل با مفهوم هر یک از این حروف و علائم آشنایی داشته باشید.
- علائم و حروف مشخصکننده کاربرد هر یک از محصولات نیز هست که میتواند به کابل کولر، کابل فرمان، کابل اعلام حریق، کابل مخابرات و … اشاره داشته باشد.
- گاهی علامتهای روی سیم کابل میتواند حاوی پیام و نکات ایمنی باشد که تکنسین برق باید به طور کامل با آنها آشنایی داشته باشد.
انواع علامت اختصاری سیم و کابل
در ابتدا باید اشاره کنیم که استانداردهای مختلفی برای تولید سیم و کابل وجود دارد که هر یک از آنها از حروف اختصاری متفاوتی بر روی سیم و کابل استفاده میکنند.
به طور کلی اجزاء سیم و کابل به چهار بخش تقسیم میشود و سپس برای هر بخش از حروف و علامتهای متفاوتی استفاده میکنند. این بخشها عبارتند از:
- بخش A: این بخش به مشخصات لایههای اصلی کابل اشاره دارد و با اعداد ( 1، 2، 3 ، 4، 5 ، 6) مشخص میشود.
- بخش B : این بخش شامل حداکثر 7 هادی حفاظتی (در صورت وجود) و حداکثر 8 رشته سیم است. تعداد سیمها روی عایق سیم و کابل به صورت عددی درج میشود.
- بخش C: این قسمت سطح مقطع هر رشته و نوع هادی از نظر شکل را نشان میدهد.
- بخش D : این قسمت نیز به ولتاژ اسمی کابل و سیم اشاره دارد.
همچنین حروفی که بر روی سیم و کابل درج میشود، هر یک حاوی یک پیام ایمنی هستند که در زیر به آنها اشاره کردهایم:
- N – نشاندهنده سیم یا کابل مسی با عایق PVC.
- NYM – کابل با هادی مسی مقاوم در برابر رطوبت.
- Y – نشاندهنده عایق PVC.
- A – برای هادیهای آلومینیومی.
- F – برای کابلهای انعطافپذیر.
- H – نشاندهنده کابلهای با ولتاژ پایین (حداکثر 500 ولت).
- K – کابل کنترلی برای انتقال دیتا
- T – نشاندهنده عایق لاستیکی.
- E – کابل مقاوم در برابر روغن.
- X – کابل مقاوم در برابر حرارت.
- J – نشاندهنده کابلهای با روکش تقویت شده (مانند کابلهای ضد زنگ).
برای مثال اگر بر روی سیم یا کابل حروف NYKX درج شده باشد به معنای هادی مسی، با عایق pvc، برای انتقال سیگنال با مقاومت در برابر گرماست.
جدول علائم اختصاری کابل ها
برای خواندن علائم اختصاری سیم و کابل باید از سمت چپ به راست آنها را بخوانید و معنی کنید. حروف به ترتیب نشاندهنده
بیانگر جنس هادی، جنس عایق، نوع غلاف و جنس روکش نهایی هستند. در جدول زیر میتوانید علامت اختصاری کابلها به همراه کاربردهای آن ها را مشاهده کنید:
علامت اختصاری روی کابل | کاربرد محصول |
NYZ | سیم با روکش پلاستیک مخصوص برای روشنایی و لوازم خانگی |
NYFA | سیم برای لوستر و چراغ ها |
NYFAZ | سیم دو رشته ای برای مصرف روشنایی (دولا ) |
Y | سیم مکالمه و خبری |
T | سیم کواکسیال |
NYA | سیم تک لا با روکش پلاستیک برای استفاده در سیم کشی ساختمان |
NYAF | سیم افشان با روکش پلاستیک برای استفاده در سیم کشی ساختمان |
NSYA | سیم مخصوص با روکش پلاستیک برای استفاده در سیم کشی ساختمان |
NYM | سیم مقاوم در مقابل رطوبت |
NA | جنس هادی کابل از آلومینیوم |
چرا باید حتما حروف اختصاری روی کابل ها را پیش از استفاده بررسی کرد؟
تکنیسینها و صنعتگرانی که با برقکشی ساختمانها سر و کار دارند، به خوبی میدانند که قبل از استفاده از یک سیم یا کابل ابتدا باید حروف و علامتها را بخوانند و سپس آنها را به کار ببرند. استفاده از کابل فشار قوی که مشخصات آن روی عایق محصول درج شده است، برای ساختمان مسکونی دردسرساز میشود.
یکی دیگر از دلایلی که خواندن علائم اختصاری روی سیم و کابل برق را ضروری میکند، اهمیت رعایت نکات ایمنی است. برق با هیچکس شوخی ندارد و کوچکترین اشتباه میتواند مشکلات و صدمات انسانی و مالی زیادی را ایجاد کند. به همین دلیل خواندن این حروف ضرورت دارد.
معرفی انواع کابل براساس علائم اختصاری
اگر قرار باشد انواع کابل را براساس حروف و علامتهای اختصاری دستهبندی کنیم شامل موارد زیر هستند:
- کابل nayy
- کابل n2xy
- کابل nyaf
در زیر هر یک از این کابلها را بررسی کردهایم:
کابل nayy چیست؟
این کابل با دو حرف NA آغاز میشود که به هادی از جنس آلومینیوم اشاره دارد. دو حرف بعدی یعنی YY نیز به معنای عایقی است که برای این محصول به کار رفته است.
کابل n2xy چیست؟
حرف N که در ابتدای این نوع کابل استفاده میشود به رسانا یا هادی کابل اشاره دارد که از جنس مس است. 2X هم که بعد از این حرف میآید به جنس عایق کابل اشاره دارد که میتواند از نوع کراسلینک یا پلی اتیلن شبکهای باشد. حرف Y در آخر هم به پی وی سی بودن عایق کابل اشاره میکند.
کابل nyaf چیست؟
یکی دیگر از انواع کابل که با علامت N به هادی مسی آن اشاره میکند. حرف Y هم نشان میدهد این محصول دارای عایق از جنس PVC است و دو حرف آخر هم به رشتهای بودن هادی مس اشاره دارند.
در آخر
در این مطلب به دلایل وجود علائم اختصاری روی سیم و کابل اشاره کردیم. مهارت خواندن این حروف و علائم برای هر تکنسین برق و هر کسی که قصد خرید سیم و کابل آلومینیوم و مسی را دارد، ضروری است. اشتباه در خواندن علائم باعث انتخاب اشتباه و حتی بروز خطا در سیستم برقکشی ساختمانها میشود.